تأثیر سید جمال الدین اسدآبادی در بیداری ادبی جهان عرب

نویسندگان

فرامرز میرزایی

دانشگاه بوعلی سینا علی باقر طاهری نیا

دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

تأثیر سید جمال الدین اسدآبادی در بیداری ادبی جهان عرب را باید در چارچوب ادبیات تطبیقی بررسی کرد. یکی از مباحث مهم ادبیات تطبیقی، بررسی تأثیر یک نویسنده یا متفکر در زبان و ادبیات ملل دیگر است. در این مبحث، محقق باید نقطه آغاز تأثیر نویسنده یا متفکر و محفل یا محافل ادبی که تحت تأثیر او قرار گرفته اند، و همچنین محدوده و مقدار این تأثیر را روشن کند. علی رغم این که مورخان آغاز بیداری ادبی را در دنیای عرب اواخر قرن هیجدهم و اوائل قرن نوزدهم، یعنی هم زمان با حمله ناپلئون بناپارت به مصر، دانسته اند؛ اما حقیقت این است که تحول ادبی در ادبیات نوین عرب در یک ربع اخیر قرن نوزدهم رخ داده است. یعنی زمانی که سید جمال الدین اسد آبادی وارد مصر شد. وی، با فعالیتهای سیاسی و ادبی و تربیت گروهی از اندیشمندان و ادبای مصری، توانست زمینه تحول ادبی را در مصر فراهم نماید. بدین ترتیب سید جمال الدین به طرق زیر در بیداری ادبی جهان معاصر عرب نقش به سزایی ایفا کرده است: الف – با ایجاد بیداری سیاسی، و هم چنین بیداری و اصلاحات دینی، زمینه را برای بیداری ادبی فراهم کند. ب – شخصاً با نوشتن مقالاتی در روزنامه ها و مجلات و دعوت به ساده نویسی و بیان مطالب سیاسی و اجتماعی در آنها، راه را برای تحول در نوشتار ادبی هموار کند. در نتیجه: 1- پیشوای نوگرایان در شعر معاصر عرب یعنی محمود سامی بارودی از شاگردان سید جمال الدین و تحت تأثیر افکار وی بود. 2- پیشوای نثر معتدل یعنی محمد عبده از شاگردان او بود، که به نوبه خود تأثیر بسزایی در محمود لطفی منفلوطی پیشوای نثر نوین عربی داشت.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

سید جمال الدین اسدآبادی و روش شناسی بومی سازی مفاهیم مدرن سیاسی

جدال 150 ساله مفاهیم مدرن سیاسی با مفاهیم سنتی، هنوز پایان نیافته است لذا انسان ایرانی معاصر، در هاج و واج روی‌آوری به این(مفاهیم مدرن) یا آن(مفاهیم سنتی) قرار دارد و از این رو، در حل دوگانگی حاکم بر حیات سیاسی- اجتماعی خود درعرصه مفاهیم، ناتوان مانده است. (مسأله) چه باید کرد؟ در نیل به راه حلی در این زمینه، نحوه مواجهه عالمان دینی(سئوال اصلی) و در گام نخست، چگونگی روش بومی سازی عالمانی چون سید...

متن کامل

بررسی زمانه، زندگی و اندیشه های سید جمال الدین اسدآبادی

سید جمال الدین اسدآبادی از برجسته ترین اندیشمندان جهان اسلام بود که در برخورد با معضلات و مشکلات اساسی مسلمانان اندیشه های تازه را مطرح کرد. او همانند دیگر روشنفکران ایرانی در آغاز به دنبال اصلاح از بالا بود، اما از طریق ارتباط نزدیک با دربار قاجار و شخص ناصرالدین شاه به-تدریج به این باور رسید که اندیشه ی اصلاح از بالا ثمربخش نیست. سیدجمال سفرهای متعددی به غرب داشت. به کشورهای مختلف اسلامی نیز ...

واکاوی حدود و شاخصه های رئالیسم علمی در معرفت اجتماعی سید جمال الدین اسدآبادی

در پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد نظری روش شناسی بنیادین، روش تحقیق اسنادی و با نگرشی تفسیری و اکتشافی، محدوده و برخی از شاخصه های رئالیسم علمی مندرج در معرفت اجتماعی سید جمال الدین اسدآبادی شناسایی شده است. سید جمال الدین با استفاده از بینش هرمنوتیکی و بر اساس مفاهیم قرآنی از جمله عقل، علم و جهاد تلاش کرده است ظرفیت معرفت دینی را در جهان مدرن آشکار کند. قرین بودن علم و دین یکی از اصول معرفت ش...

متن کامل

سید جمال الدین اسدآبادی و روش شناسی بومی سازی مفاهیم مدرن سیاسی

جدال 150 ساله مفاهیم مدرن سیاسی با مفاهیم سنتی، هنوز پایان نیافته است لذا انسان ایرانی معاصر، در هاج و واج روی­آوری به این(مفاهیم مدرن) یا آن(مفاهیم سنتی) قرار دارد و از این رو، در حل دوگانگی حاکم بر حیات سیاسی- اجتماعی خود درعرصه مفاهیم، ناتوان مانده است. (مسأله) چه باید کرد؟ در نیل به راه حلی در این زمینه، نحوه مواجهه عالمان دینی(سئوال اصلی) و در گام نخست، چگونگی روش بومی سازی عالمانی چون سید...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
دراسات فی العلوم الانسانیه

جلد ۱۱، شماره ۲، صفحات ۶۵-۷۳

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023